عرق کردن
بهداشت فردی و بوی خوش بدن، تقریبا برای تمامی افراد مهم بوده و در روابط اجتماعی و کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار است؛ به طوری که تعریق زیاد از حد و لباسهای همیشه خیس میتواند باعث کاهش عزت نفس افراد مبتلا به این معضل گردد. هایپرهیدروزیس عنوانی است که به تعریق بیش از حد و غیر طبیعی بدن اطلاق میشود؛ که لزوماً به گرما یا ورزش مربوط نمیشود. در این حالت ممکن است آنقدر عرق کنید که لباسهایتان خیس شود و یا از دستتان چکه کند. این نوع تعریق شدید علاوه بر مختل کردن فعالیتهای عادی روزانه، میتواند باعث اضطراب و خجالت اجتماعی شود.
معمولا برای درمان هایپرهیدروزیس اگر ضد تعریقها کمکی نکنند، فرد به پزشک مراجعه کرده و ممکن است لازم باشد داروها و روشهای درمانی مختلفی را امتحان کند. در موارد شدید نیز پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن غدد عرق یا قطع اعصاب مسئول تولید بیش از حد عرق پیشنهاد کند. گاهی اوقات نیز ممکن است یک علت زمینهای پیدا شود و با رفع آن این معضل را درمان کرد.
بیشتر افراد هنگام ورزش یا فعالیت بدنی، در محیط گرم و یا زمانی که تحت اضطراب و استرس قرار میگیرند، عرق میکنند. اما تعریق بیش از حد یا هایپرهیدروزیس بسیار بیشتر از عرق کردن نرمال و طبیعی است و میتواند کف دستها، پاها و زیربغل را درگیر کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
گاهی اوقات تعریق بیش از حد نشانه یک بیماری جدی است. اگر تعریق شدید شما با سبکی سر، درد قفسه سینه یا حالت تهوع همراه است، فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که عرق کردن، برنامه روزانهتان را مختل میکند و یا باعث ناراحتی عاطفی یا کنارهگیری اجتماعی میشود و همچنین اگر بدون هیچ دلیلی عرق شبانه را تجربه میکنید، به پزشک مراجعه کنید.
عرق کردن در واقع مکانیسم طبیعی بدن برای خنک کردن خود است. هنگامی که دمای بدن شما افزایش مییابد، سیستم عصبی شما به طور خودکار غدد عرق را تحریک میکند. عرق کردن نیز به طور معمول، به ویژه در کف دست، زمانی که عصبی و یا تحت فشار استرس هستید، رخ میدهد.
در شایعترین شکل از هایپرهیدروزیس که هایپرهیدروزیس اولیه نامیده میشود، اعصابی که مسئول سیگنال دادن به غدد عرق هستند بیش از حد فعال میشوند؛ حتی اگر با فعالیت بدنی یا افزایش دما تحریک نشده باشند. با استرس یا عصبی بودن نیز این مشکل بدتر میشود و معمولاً کف دست و کف پا و گاهی صورت شما را درگیر میکند. هیچ دلیل پزشکی برای این نوع هایپرهیدروزیس وجود ندارد و میتواند ارثی باشد و اعضای یک خانواده را درگیر کند.
هایپرهیدروزیس ثانویه نیز زمانی رخ میدهد که تعریق بیش از حد به دلیل یک بیماری رخ دهد و میتواند تحت تاثیر بیماریها و شرایطی مثل دیابت، گرگرفتگی ناشی از یائسگی، مشکلات تیروئید، قند خون پایین و اختلالات سیستم عصبی ایجاد شود.
تشخیص
در طول جلسه ویزیت، پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما میپرسد. همچنین ممکن است برای ارزیابی بیشتر علت بیماری خود به معاینه فیزیکی یا آزمایشاتی نیاز داشته باشید. پزشک شما ممکن است آزمایشهای خون، ادرار یا سایر آزمایشهای آزمایشگاهی را توصیه کند تا ببیند آیا تعریق شما ناشی از یک بیماری دیگر است یا خیر.
روشهای درمان تعریق بیش از حد
درمان موضعی: اولین قدم در درمان تعریق بیش از حد، استفاده از محصولات موضعی است .پزشک شما ممکن است یک ضد تعریق حاوی کلرید آلومینیوم تجویز کند. برای استفاده از این محلول بهتر است قبل از رفتن به رختخواب روی پوست آسیب دیده اعمال شود و سپس هنگام بلند شدن، بایستی محلول از روی پوست شسته شود. این محلولها باعث کاهش تعریق در ناحیه مورد درمان شده و اثرات کوتاه مدتی دارند.
درمان خوراکی: برخی از داروهای خوراکی مثل قرص های آنتی کولینرژیک مواد شیمیایی را که به اعصاب خاصی اجازه برقراری ارتباط با یکدیگر را میدهند، مسدود میکنند و میتوانند تعریق در برخی افراد را کاهش دهند. این روش درمانی به علت ایجاد عوارض جانبی احتمالی مثل خشکی دهان، تاری دید و مشکلات مثانه به طور محدود استفاده میشود.
تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس یکی از بهترین و موثرترین روشهای درمان تعریق بیش از حد است که توسط بسیاری از متخصصین پوست پیشنهاد میشود. بوتاکس با متوقف کردن انتقال پیام عصبی به غدد عرق، مانع از ترشح بیش ازحد غدد میشود و در واقع به طور موقت اعصابی که باعث تعریق میشوند را مسدود میکند.
تزریق بوتاکس در ناحیه زیر بغل و کف دست میتواند یک روش درمانی موثر برای تعریق بیش از حد این نواحی باشد. همچنین ماندگاری این روش شش تا ۱۲ ماه خواهد بود.
مایکروویو تراپی: با استفاده از این روش درمانی، از دستگاهی که انرژی مایکروویو را تامین میکند، برای از بین بردن غدد عرق استفاده میشود. به طور معمول این روش درمانی طی دو جلسه ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای به فاصله سه ماه انجام میگردد. انجام این روش درمانی شایع نبوده و به طور گسترده در دسترس نیست؛ همچنین میتواند در مقایسه با سایر روشهای موجود گرانتر باشد.
برداشتن غدد عرق: اگر تعریق بیش از حد فقط در زیر بغل شما اتفاق میافتد، برداشتن غدد عرق میتواند کمککننده باشد. اگر برای درمان این معضل به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهید، یک روش کم تهاجمی به نام کورت ساکشن ممکن است برای شما موثر واقع شود.
سمپاتکتومی: طی جراحی سمپاتکتومی جراح اعصاب، نخاعی را که تعریق دستان شما را کنترل میکنند، بریده، میسوزاند یا میبندد. در واقع هدف این روش از بین بردن بخشی از عصب میباشد که با غدد عرق موجود در پوست مرتبط میباشد. در برخی موارد، این روش باعث تعریق بیش از حد در نواحی دیگر بدن شما میشود تا عدم تعریق از ناحیهی دست را جبران کند. به طورکلی همان قدر که تعریق به اندازهی معمول برای سلامت بدن مورد نیاز است، تعریق بیش از حد میتواند باعث آزار شخص شده و کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد. در این حالت پیش از هر نوع اقدام درمانی به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی علت ایجاد کننده تعریق، بهترین راهکار درمانی موجود به شما پیشنهاد شود.