استرچ مارک یا ترک‌های پوستی، رگه‌هایی هستند که معمولا روی شکم، سینه‌ها، باسن و ران شما ظاهر می‌شوند. به این علائم بلند، نازک و موج‌دار، استریا نیز گفته می‌شود. این شیارها یا خطوط روی پوست برای سلامتی شما مضر نیستند، اما اگر روی پوستتان ظاهر شوند، احتمالا بخواهید که از بین بروند؛ زیرا از لحاظ ظاهری برای شما مجذوب‌کننده نخواهند بود.
ترک‌های پوستی زمانی اتفاق می‌افتند که بدن شما به هر دلیلی به سرعت رشد کرده و پوست نتواند به اندازه کافی کشش پیدا کند. کلاژن پروتئینی است که پوست شما را انعطاف‌پذیرتر می‌کند. اگر کلاژن به اندازه کافی در پوست وجود نداشته باشد، این علائم ممکن است در حین کشیده شدن ظاهر شوند. ترک‌های پوستی در آقایان نیز ایجاد می‌شوند ولی به طور کلی در خانم‌ها بسیار شایع‌تر هستند.
دلایل ایجاد ترک‌های پوستی
به طور کلی دلایل ایجاد ترک های پوستی شامل موارد زیر است:
• افزایش سریع وزن: این امر هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار داده و سبب ایجاد استرچ مارک خواهد شد.
• رشد در دوران بلوغ: حدود ۳۰% افراد هنگام بلوغ به استریا یا ترک‌های پوستی مبتلا می‌شوند. در بسیاری از موارد استرچ مارک ناشی از رشد در زمان بلوغ، با افزایش سن از بین می‌روند؛ چرا که افزایش حجم در دوران بلوغ در مقایسه با افزایش حجم در دوران بارداری با سرعت کمتری اتفاق می‌افتد.
• بارداری: در نتیجه کشیدگی پوست و افزایش هورمون‌هایی که فیبرهای پوست را ضعیف می‌کند، ترک‌های پوستی در زمان حاملگی پدیدار می‌شوند. چیزی در حدود ۷۷% خانم‌ها هنگام بارداری مبتلا به استریا (ترک‌های پوستی) می‌شوند. بخش اعظمی از این ترک‌ها پس از ماه چهارم بارداری پدیدار می‌شوند.
• سندرم کوشینگ: این بیماری، عارضه نادری است که در اثر افزایش میزان هورمون کورتیزول در بدن بروز می‌یابد. طی این بیماری افزایش وزن به صورت ناگهانی رخ داده و استرچ مارک را به دنبال خواهد داشت.
• سندرم مارفان: نوعی اختلال وراثتی است که در اصل بافت همبندی بدن را هدف قرار می‌دهد و بیماران مبتلا به این سندرم دارای استخوان‌های بلندتر و عضلاتی شل‌تر از حد طبیعی هستند.
• سندرم اهلرز دانلوس (EDS): این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به روش صحیح پروتئین کلاژن نسازد. در واقع این بیماری سبب تضغیف بافت‌های همبند شده و شل‌شدگی پوست را به دنبال دارد.
• جراحی ایمپلنت سینه: پس از انجام این جراحی، به علت حجم آوردن ناگهانی در برخی موارد سبب ایجاد ترک‌های پوستی می‌شود.
استرچ مارک‌ها در چه نقاطی از بدن دیده می‌شوند؟
در اولین روزهای ایجاد استرچ مارک یا ترک‌های پوستی، ممکن است کمی برآمده و خارش داشته باشند. این خطوط موج‌دار و رگه‌دار در پوست شما در رنگ‌های مختلفی وجود دارد. آنها با گذشت زمان از قرمز یا صورتی تا آبی مایل به ارغوانی تا رگه‌های نازک‌تر، کم‌رنگ‌تر و اسکار مانند محو می‌شوند. حتی ممکن است با گذشت زمان متوجه حضور آن ها در روی پوست خود نشوید.
ترک‌های پوستی قسمت‌های مختلفی از بدن را می‌توانند درگیر کنند. از جمله: سینه‌ها، باسن، شکم، ران و بازوها.
درمان ترک‌های پوستی
امروزه طیف وسیعی از درمان‌های پزشکی برای درمان ترک‌های پوستی یا همان استرچ مارک در دسترس شما می‌باشد. یک پزشک پوست یا جراح پلاستیک می‌تواند از لیزر یا سایر روشهای درمانی برای کمک به محو شدن ترک‌های پوستی استفاده کند. همچنین می‌تواند با تجویز کرم ها، لوسیون‌ها و یا سایر اشکال دارویی موضعی به پوست شما کمک کند تا کلاژن بیشتری بسازد.
در ادامه مطلب به بررسی برخی از این روش های درمانی می‌پردازیم.
لیزر درمانی: این روش درمانی، بیشتر برای رفع ترک‌های پوستی که به تازگی ایجاد شده‌اند و هنوز قرمز رنگ هستند، کاربرد دارد. به طورکلی لیزر با افزایش میزان کلاژن باعث افزایش ضخامت و بهبود ضایعات می‌شود. بهتر است برای دستیابی به نتیجه مطلوب، لیزر درمانی طی چند جلسه با فواصل زمانی مناسب تکرار گردد.
لیزر فرکشنال co2 : این روش به عنوان بهترین تکنیک درمانی برای رفع استرچ مارک شناخته شده است؛ به طوری که می‌تواند ترک‌های پوستی قدیمی، که سفید رنگ شده‌اند را درمان کند. طی یک مطالعه، گروهی از افراد که از کرم‌های موضعی حاوی اسید گلیکولیک و ترتینوئین استفاده می‌کردند با گروهی از افراد که ۵ جلسه تحت درمان لیزر فرکشنال co2 قرار گرفته‌اند، مقایسه و بررسی شدند. در نتیجه این مقایسه گروه دوم اثرات بسیار مطلوب‌تری را در مقایسه با گروه یک به دست آورده و محو شدن ترک‌های پوستی خود را تجربه کردند.
لیزر درمانی اگزیمر: این روش درمانی، ترک‌های پوستی را با در معرض قرار دادن نور ماوراء بنفش، درمان می‌کند. این تکنیک بی‌خطر بوده و بهتر است طی چند جلسه با فواصل مناسب تکرار گردد.
میکرودرم ابریژن: در این روش از کریستال‌های ریز برای ساییدن لایه بالایی پوست شما استفاده می‌شود. این درمان برای محو شدن استرچ مارک‌های جدید و قرمز مناسب‌تر است.
جراحی زیبایی: این روش نیز می‌توانند به از بین بردن ترک‌های پوستی کمک مطلوبی کند؛ اما از آن جایی که اغلب دردناک و پرهزینه است و همچنین می‌تواند جای زخم از خود بر جای بگذارد، در همه موارد پیشنهاد نمی‌شود.
استفاده از امواج اولتراسوند: این روش بی خطر، امواج صوتی را به عمق پوست شما می‌فرستد و با ایجاد گرما و تحریک پوست سبب ساخت کلاژن و درمان استریا می‌شود.
البته شما با برخی راهکارها می‌توانید از ایجاد ترک‌های پوستی جلوگیری کنید؛ اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این راهکارها برای همیشه شما را از شر استرچ مارک‌ها خلاص کند، اما به طورکلی بهترین راه برای کاهش شانس ایجاد ترک‌های پوستی این است که وزن سالمی داشته باشید و از رژیم‌های خودسرانه دوری کنید. حتی در دوران بارداری نیز بایستی با پزشک خود در مورد برنامه ورزشی و نحوه تغذیه خوب صحبت کنید. همچنین مصرف محصولاتی با ترکیبات سنتلا و اسید هیالورونیک نیز ممکن است برای جلوگیری از ایجاد ترک‌های پوستی شما موثر باشند.
